Mũ quan, hẻm lạnh và đường cong cổ điển
Các tòa nhà kiểu Romanesque, Gothic ở trung tâm đã quá quen thuộc với chúng ta. Còn những đường cong kỳ lạ này thì sao? Đây là phong cách Quảng Đông, một trường phái cũng đầy khoa học và điệu đà không hề thua kém.
Hãy lấy hội quán này làm một ví dụ, một nơi cần đủ không gian thoáng đãng cho đông người, khói nhang có thể thoát ra ngoài, phòng ngừa cháy nổ, thích hợp với khí hậu miền Nam…
Khi nhìn lên phía trên, bạn thấy những đường cong mềm mại tuyệt đẹp, chúng chẳng những chinh phục thị giác của chúng ta mà còn giải quyết hầy hết các vấn đề nan giải của Hội quán và sau cùng, để lại một vẻ bí ẩn Á Đông đặc biệt..
Khác với phong cách Phúc Kiến, Triều Châu… người Quảng tạo nên sự sang trọng của mình bằng các yếu tố quen thuộc riêng. Nhờ đó, khi nhìn vào bất kỳ hội quán hay chùa nào ở Sài Gòn, bạn đều có thể nhận ra: Ồ, đây là vẻ đẹp Quảng Đông!
Những đặc trưng đó là…
Mái cực cao
Có thể bạn đã thấy các chung cư ở Hồng Kông với trần quá thấp. Nhưng đối với nhà trệt hoặc công trình công cộng, người Quảng xây mái đạt tầm cao đáng ngạc nhiên, hơn cả tính toán thông thường của kiến trúc Pháp. Nhờ vậy, khi đến gần, các chi tiết bên trên có đủ khoảng không để trình diễn trong khi khói nhang mà chúng ta lo lắng thoát ra dễ dàng.
Hẻm lạnh
Kiến trúc truyền thống Quảng Đông thường chia mặt trước làm năm phần, ba gian nhà và hai “hẻm lạnh” xen kẽ. Con hẻm này sẽ được lát đá, kéo suốt chiều dài ngôi nhà. Nhờ đó, không khí luôn lưu thông xung quanh, tạo ra cảm giác “lạnh” thật sự, đặc biệt khi bạn thử đi vào hẻm nhỏ này.
Bây giờ, hãy đi đến phần đặc biệt nhất...
Mũ quan hay tai wok
Người Quảng Đông xây mái nhà phẳng, khác với kiểu đuôi én của Phúc Kiến. Nhưng những đường cong này là cái gì đó rất đặc biệt. Hình thù kỳ lạ cộng với độ lớn của chúng rất siêu thực. Có tài liệu gọi đó là "tai wok" (một loại nồi cổ của Trung Quốc), tuy nhiên cách gọi “mái mão quan” có vẻ dễ hiểu và chính xác hơn. Bạn hãy xem minh họa:
Kiểu đầu hồi nhô cao kỳ lạ này có tác dụng ngăn chặn hỏa hoạn xâm nhập, lan từ gian này sang gian khác. Nhưng vẻ đẹp mềm mại, hùng vĩ của chúng trên thực tế làm người ta quên hết mọi công năng.
Ở Quảng Đông, một ngôi làng xây đồng nhất loại mái này đã mang đến cảnh quan vô cùng ấn tượng:
Những mái nhà kiểu “mão quan” là một đặc điểm tiêu biểu cho kiến trúc truyền thống Quảng Đông ở Sài Gòn. Chúng còn được trang trí với các họa tiết hoa lá, chim chóc bên trên… Mặc dù người Hẹ hay người Tiều cũng có đầu hồi tương tự (bạn có thể tìm thấy ở Hội quán Nghĩa An), thường gọi là “tường mây”, nhưng với quy mô nhỏ, đơn giản hơn so với người Quảng.
Bước vào một ngôi nhà Quảng Đông giống như bước vào một lâu đài nguy nga lạ mắt. Bạn có thể thấy các mái hiên nhô ra cao vút bên trên, dãy gốm Thạch Loan với hàng trăm nhân vật ngộ nghĩnh đang nhìn xuống, những cành cây dại mọc trên gờ tường lay động trong gió… Sự sống động này là một phần của nghệ thuật, khoa học, những tính toán hợp lý được đúc kết lâu đời. Tất cả làm cho mọi nơi ở thành phố đều chứa đựng sự đa dạng, phong phú riêng mà mỗi phát hiện nhỏ đều trở thành một bất ngờ thú vị.
Đó là câu chuyện của Sài Gòn, nơi có rất nhiều vẻ đẹp đa dạng đan xen hài hòa với nhau. Đôi khi bạn gặp nét miền Nam, Pháp, Ấn Độ hay Phúc Kiến, Triều Châu... Nhưng lần này là Quảng Đông, những người đến đây với hẻm lạnh, mái cao và những đường cong Á Đông cực kỳ ngoạn mục.
