Thật ra, “chú Hỏa” mà chúng ta thường nói đến là cả ba con trai của ông, những người đã nối tiếp tầm nhìn của “chú Hỏa” đời đầu. Họ đều tài giỏi theo một mặt nào đó và quan trọng nhất là sở hữu khả năng thẩm mỹ kỳ lạ, ngay cả khi so với thời đại hiện nay.
Bỏ qua sự hoành tráng, sang trọng hiện diện trên các tòa nhà nổi tiếng. Cách gia đình này thiết lập tiêu chuẩn bình thường cho những căn hộ cho thuê, khu dân cư, nhà phố… cũng tạo ra sự khác biệt thú vị để bạn khám phá.
Đầu tiên, hãy nói đến một tiểu khu nổi tiếng…
Hào Sỹ Phường hoa mỹ
Nếu đến đây vào buổi chiều, khi các ông, bà tóc bạc bắc ghế ra ngồi trò chuyện với nhau; hoặc vào những ngày rằm tháng Bảy, đám “giựt cô hồn” nhỏ xíu với vài đứa trẻ diễn ra trên các ban công này… bạn sẽ thấy giá trị của chiếc hành lang vắt ngang nối liền hai dãy. Chi tiết công phu đó nối liền các cộng đồng với nhau, mang lại kiểu đời sống ấm cúng đầy gắn kết. Người xây dựng tiểu khu này muốn như thế, muốn chuyện vui vẻ đó diễn ra và không ngại thêm vào lối đi đắt giá kia.
Hào Sỹ Phường mang dáng dấp Tứ hợp viện đặc trưng của Trung Quốc. Tuy nhiên, nếu so với các tiểu khu khác, mọi thứ ở đây cực kỳ tinh xảo và hoa mỹ. Những cửa sổ được uốn cong điệu đà đối xứng hai bên, cửa chính cũng giữ đường lượn nhẹ trên cùng làm cho mặt tiền liền mạch, nhất quán.
Các đấu củng sát mái đầy nét Á Đông chạy dài theo hàng hiên mềm mại. Sau đó, khi những ô cửa gỗ màu sắc mở ra, bạn đang ở một khu dân cư rực rỡ, sống động chỉ có trong điện ảnh. Chỉ riêng tiểu khu này đủ cho thấy cách nhìn về không gian của những “chú Hỏa” thật tinh tường.
Khu phố Pháp trong hẻm 158 Nguyễn Công Trứ
Khác với Hào Sỹ Phường, khu dân cư trong hẻm nhỏ này ít yếu tố Á Đông hơn. Tất cả nhuốm một màu cổ điển sang trọng dù ngày nay, lối vào và không gian xung quanh khá luộm thuộm.
Không quá nhiều chi tiết trang trí dư thừa, những căn nhà nối liền nhau nhấn mạnh vẻ đẹp bằng khối kiến trúc trang trọng, đồng nhất. Bạn chỉ cần tưởng tượng khi các cửa lớn này đồng loạt mở, những cơn gió sẽ trẩy hội như thế nào bên trong.
Tuy lúc này, bãi giữ xe, quán xá, hàng hóa… ngổn ngang khắp hẻm nhỏ, làm không gian trở nên lộn xộn hơn. Nhưng nếu chịu khó tách riêng từng cụm nhỏ, bạn vẫn thấy “thương hiệu chú Hỏa” tạo ra dấu ấn rất rõ ràng.
Chung cư 15 Trần Hưng Đạo
Đây là trường hợp đặc biệt không phải do Công ty bất động sản Hui Bon Hoa xây dựng. Dãy nhà này được gia đình chú Hỏa mua lại từ ông Huỳnh Huệ Ký cùng lúc với một khách sạn khác vào năm 1925. Sau đó, khách sạn kia được phá bỏ để xây nên Majestic, nhưng những gì ở đây được giữ nguyên và công ty Hui Bon Hoa có lý do để làm việc đó.
Rất tiếc khi ngày nay các bảng hiệu quảng cáo đã che hết phần ban công thoáng đãng này. Với tầm nhìn rộng mở thẳng đến trung tâm, dãy hành lang siêu rộng và đặc biệt, sự điệu đà chưa từng thấy ở bất cứ đâu: bậc tam cấp. Không dãy nhà cao tầng nào ở Sài Gòn có những bậc thềm trang trọng quý phái này. Chi tiết nhỏ đó làm nên sự khác biệt và rõ ràng những chú Hỏa đã đánh giá cao nó.
Đường Lê Công Kiều cổ điển
Trên đoạn đường ngắn này, hiện nay vẫn còn những căn nhà phố từng thuộc về công ty Hui Bon Hoa. Đó là vẻ đẹp của các khung cửa đầy nét duyên dáng cổ điển, cầu kỳ. Để tạo ra các cánh cong phía trên không hề dễ dàng, nhất là trên chất liệu gỗ.
Nhưng chính sự “khó nhằn” này làm nên một tổng thể sang trọng. Phía dưới, các chi tiết nhỏ như bệ cửa giật cấp, lỗ thông gió… đều tỉ mỉ, kỳ công. Chúng kết hợp với nhau một cách hài hòa, chuẩn mực.
Cuối cùng, khi bạn có một dãy những ngôi nhà như thế, vẻ đẹp chỉn chu này tạo ra khu phố châu Âu êm đềm kinh điển.
Ngày nay nhiều điểm sáng các chú Hỏa để lại vẫn còn nằm rải rác khắp Sài Gòn. Chúng ta có thể thấy vài ngôi nhà đặc biệt trên đường Yersin mang dáng dấp cầu kỳ, dãy chung cư với cửa vòm liên tục nhau trên đường Trần Hưng Đạo, khu nhà đường Nguyễn An Ninh trước Bến Thành… Vẻ đẹp thầm lặng này có thể bạn ít khi chú ý đến. Nhưng khi nắng lên vào buổi sáng, dưới hàng cây xanh và ô cửa sổ bắt đầu tỏa sáng, bạn sẽ có thể bắt gặp mình đang quay lại một Sài Gòn xưa cũ cách đây hàng thế kỷ.
Thật tiếc khi những ngôi nhà phố cổ điển này đã mất đi khá nhiều, bởi vì chúng không phải là các công trình được nằm trong danh sách bảo tồn. Dù sao, sau khi tham quan Bảo tàng Mỹ Thuật, khách sạn Grand, Majestic... bạn có thể dạo quanh những tiểu khu này, nhìn lại dấu ấn của các "chú Hỏa". Những nhân vật điển hình của lịch sử Sài Gòn mà nếu không có họ, chúng ta sẽ đi trên đường phố khô khan hơn, buồn tẻ hơn. Cho dù không còn lại quá nhiều, các đốm sáng le lói này vẫn còn đó, tỏa ra vẻ đẹp dịu dàng rực rỡ, kiểu lộng lẫy âm thầm gợi lên nhiều nuối tiếc.
Việc xác định những công trình của công ty bất động sản Hui Bon Hoa trong bài viết dựa trên các tài liệu:
- Société Immobilière Hui Bon Hoa Saigon
- Sự thật về Chú Hỏa và 30.000 ngôi nhà ở Sài Gòn (Báo Tuổi Trẻ)
- Hợp đồng cho thuê khu chung cư 15 Lê Lợi
- Hồ sơ của Công ty Bất động sản Đông Dương (Immobilière Indochine) và một số tài liệu khác. Vì vậy có thể có sai sót, mong được các bạn đọc đóng góp.
Sloth Đầu Đàn
