Nếu nhìn cánh cổng xinh xắn luôn mở này, bạn sẽ nghĩ đây chỉ là lối dẫn vào ngôi nhà nào đó trên con đường đông đúc. Nhưng những bước chân vào bên trong giống như đi bên cạnh một bản tình ca cổ điển. Bạn nhận ra vẻ đẹp này chỉ có trong văn thơ hay âm nhạc mà thôi.
Cư xá nhỏ xây trên nắng và gió
Đây là một kiến trúc chứa đầy công năng tinh tế, được che đậy khéo léo bằng vẻ bề ngoài tha thướt của mình. Lối đi nhỏ đầy hoa, cửa sổ mái độc đáo, cầu thang trời duyên dáng… các chi tiết này giấu đi các tính toán khoa học mà chỉ khi sống ở đây, bạn mới có thể cảm nhận được. Trong đó, những tầng trên cùng được thiết kế như mơ.
Nhìn vào cấu trúc phần mái, có thể thấy mỗi căn nhà được chia làm ba phần. Phần trước là phòng khách, sinh hoạt… Phía sau là nhà bếp, nhưng ở giữa có khoảng giếng trời khá lớn. Vậy là tất cả ánh sáng đều ùa vào chan hòa không gian bên trong.
Chưa hết, chiếc cầu thang xoắn nằm gọn ở góc này kể câu chuyện tuyệt vời khác. Ngoài hành lang chính, mỗi nhà đều có cửa nhỏ và lối đi phía sau. Đó là đường thoát hiểm phụ, hoặc khi gia đình có khách, bạn có thể chọn cách kín đáo, tế nhị hơn để ra ngoài.
Tuy nhiên, điều đáng ghen tỵ nhất ở đây là tầng áp mái và các ô cửa sổ trổ ra ngoài. Ngày nay, nét quyến rũ công phu này chỉ dành cho những biệt thự cao cấp, nhưng khó lòng sánh kịp với sự điệu đà cổ kính ở đây. Chúng mang lại sự khác biệt, vẻ ấm cúng cho ngôi nhà, mặc dù thực tế, chỉ ánh sáng và các cơn gió mới thường xuyên sử dụng lối ra vào nhỏ này.
Cư xá “Nha Trước bạ”
Cư xá nhỏ chỉ có 24 căn, được người Pháp xây dựng từ trước năm 1954, dành cho nhân viên làm việc trong “Nha Trước bạ”. Nha Trước bạ là một cơ quan pháp luật xác nhận các quyền sở hữu hợp pháp của người dân đối với một số tài sản giá trị như đất đai, nhà cửa, xe cộ… Những khái niệm giống như "thuế trước bạ" hiện nay chúng ta vẫn dùng.
Mặc dù sau này, đa số gia đình từng làm việc cho Nha Trước bạ cũ đã dời đi nơi khác, một số ít vẫn ở lại và họ trở thành những cư dân lâu đời nhất. Đây là cư xá rất hiền hòa, thanh lịch, yên tĩnh, nếu so với con đường Hoàng Văn Thụ rầm rập ngoài kia. Tuy các căn hộ san sát nhau, nhưng mọi người vẫn giữ lối sống có từ bảy, tám thập niên trước - tôn trọng sự riêng tư, nền nếp riêng của mỗi nhà. Vì vậy, không khí êm dịu, thư thái bạn bắt gặp ở đây hoàn toàn khác biệt so với các chung cư cũ khác.
Truyền thuyết đô thị
Và như bất kỳ vùng đất lâu đời nào trong thành phố, cư xá này cũng có câu chuyện của riêng nó. Bạn có thể gọi đây là truyền thuyết, hoặc đơn giản chỉ là những gì đã xảy ra ở khu dân cư nhỏ bé này.
Cuối lối đi giữa hai dãy nhà có một giếng nước lớn đã bị đậy nắp bên trên. Hiếm cư xá Sài Gòn nào sử dụng giếng chung như thế này. Những cư dân lâu nhất kể lại, rất lâu rồi, một cô gái trong lúc tinh thần không được tỉnh táo đã gieo mình xuống đây. Từ đó, người ta đậy nắp giếng lại cho đến nay. Các hiện tượng được cho là tâm linh sau đó dẫn đến bàn thờ nhỏ cạnh giếng.
Dù sao, trong khoảng trống hiếm hoi cuối đường, nơi mặt trời buông xuống những tia sáng chan hòa ấm áp, một giếng nước cũ kỹ và một miếu thờ nho nhỏ cũng mang lại vẻ bí ẩn kỳ lạ giữa khu phố nhỏ bé. Bây giờ, mỗi buổi sáng, một cô gái khác vẫn thường phơi nắng rồi sau đó nhún nhảy nhè nhẹ trên nắp giếng, chứ không phải dưới lối đi. Có thể bạn thắc mắc, nhưng đó là câu chuyện của đô thị, hoặc câu chuyện riêng của khu dân cư lạ lẫm này.
Dù sao, trên con đường Hoàng Văn Thụ không được đánh giá cao về sự yên tĩnh hay mức độ thư giãn, cư xá Nha Trước bạ mang đến những bất ngờ thú vị, một khoảng lùi sâu vào quá khứ trong lúc mê mải dạo quanh khu vườn xinh xắn hiện tại. Ở đây cất giấu sự đa dạng của cuộc sống, kiến trúc, thời gian và cả những gì trau chuốt nhất mọi người có thể giữ lại cho thành phố của mình. Đó dường như là tất cả những gì bạn muốn tìm kiếm ở Sài Gòn: Một vẻ đẹp bình thường quyến rũ, một bản tình ca mượt mà êm ái.
Sloth Đầu Đàn
