Mặc dù khi ra đường, dường như ai cũng vội vã. Nhiều người chạy trên lề, nhiều người không thể chờ đèn chuyển xanh, phóng ào ào và họ đến... trễ hẹn. Thời gian co giãn như dây thun nhưng thường chỉ giãn chứ không co.
Có nhiều lý do đằng sau việc giờ giấc bị kéo chùng ra như vậy. Các tác phẩm văn học cổ điển của Việt Nam vẫn thường nói về việc đến trễ một chút để được xem là quan trọng hơn hoặc đơn giản chỉ vì thói quen, văn hóa của chúng ta như thế. Dù sao trong quá khứ, đồng hồ phổ biến đến người Việt rất trễ.
Nhưng không việc gì phải buồn, nhiều dân tộc khác như Ấn Độ, Indonesia, Campuchia... thời gian của họ thậm chí còn lỏng lẻo hơn. Kiểu như ở những đất nước này, giờ giấc là một khái niệm linh hoạt và có tính không chắc chắn cho lắm.
Trong chừng mực nào đó, văn hóa có thể phá vỡ những quy tắc vật lý. Bởi vì thời gian là cố định, tuyến tính. Tuy nhiên với một số tập quán khác nhau, nó bị bẻ cong, kéo giãn ra như cao su. Vì vậy chúng ta có “giờ dây thun”, một quan điểm kỳ lạ.
Giờ dây thun có xấu không?
Nếu bạn từng đến Nhật hoặc Mĩ, buổi sáng của mọi người luôn bắt đầu bằng những bước chân dài, gầp gáp, sải nhanh trên đường. Xã hội hiện đại gây áp lực buộc tất cả phải đúng giờ, phải tận dụng thời gian theo cách triệt để nhất. Các sự kiện phải bắt đầu vào thời điểm cố định. Cửa hàng, quán ăn, khu vui chơi... đóng cửa có giờ giấc cụ thể, buộc chúng ta phải mua nhanh hơn, ăn nhanh hơn. Khi một chuyến tàu đến trễ hơn dự kiến vài phút ở Tokyo, những người đứng chờ sẽ nghe thấy thông báo xin lỗi đầy ăn năn.
Điều này đôi khi thật căng thẳng, mệt mỏi. Chúng ta thích người khác đúng giờ với mình, vì vậy phải cố gắng vật vã đúng giờ với người khác.
Ranh giới giữa việc kiểm soát thời gian và bị thời gian kiểm soát hơi mờ nhạt. Thật khó để thư giãn khi bạn phải làm mọi thứ đúng boong vào một thời điểm quá cụ thể. Kiểu như uống cà phê trong 15 phút và buổi hẹn hò lãng mạn chỉ trong 2 tiếng trước chuyến tàu cuối cùng.
Hãy thử tưởng tượng, bằng cách nào đó, đồng hồ của bạn chậm hơn bình thường, mỗi tiếng luôn có 120 phút. Thế là tha hồ thực hiện mọi thứ chậm rãi, từ tốn như một chú rùa đầy kinh nghiệm. Đó cũng là một mơ ước lành mạnh.
Chất lượng của thời gian quan trọng hơn độ chính xác
Thái độ đối với thời gian ở mỗi quốc gia đều khác nhau. Những nước như Đức, Nhật, Singapore… nơi mọi người quan niệm “thời gian là tiền bạc” thường có định hướng kinh tế. Khi bạn đến trễ, không nên có lý do nào hết, không có sự thông cảm ở đây. Vì vậy, hãy ra khỏi nhà trước một hoặc hai tiếng để tránh kẹt xe, va quẹt, bể bánh xe... thậm chí cứu thế giới.
Quay trở lại Việt Nam. Bạn không thể giận đứa bạn luôn đến trễ của mình. Bởi vì có giận, nó cũng chẳng sớm hơn được. Người ta đã sinh ra trong hình bóng của một chú rùa. Dù gì cũng trót bạn bè nhau rồi. Ý tưởng về thời gian dây thun thật ra có ý nghĩa tích cực trong việc thư giãn, tận hưởng cuộc sống và tôn trọng nhịp độ của mọi thứ đang diễn ra. Các đám cưới luôn bắt đầu trễ hơn thiệp mời hai tiếng. Nhưng bạn không thể nào không đi đám cưới vì sau này rất nhiều khả năng bạn cũng phải... cưới. Mọi người ở đó đồng tình với nhau rằng thời gian được giãn hết mức hoặc mọi thứ phải trễ nải, trì hoãn càng lâu càng tốt (theo nguyện vọng của chú rể). Dù sao, những mệt mỏi này có thể có tác dụng làm cho bạn chừa, không dám cưới thêm lần nào khác.
Giờ dây thun phản ánh một thực tế rằng trong văn hóa Việt Nam, lịch trình rất linh hoạt và việc đúng giờ không phải tự nhiên mà có, chúng cần được nhắc đi nhắc lại thân mật vài lần. Điều này cực kỳ đúng đối với những sự kiện như cuộc hẹn bình thường hoặc tiệc tùng tập thể.
Dù sao, ngày nay chúng ta cũng đã đi những bước rất dài với kế hoạch, giờ giấc... việc tuân thủ deadline ngày càng phổ biến hơn. Có thể bạn gặp ai đó lang thang trên đường với ly cà phê trên tay rất chill trước giờ làm việc, nhưng bạn cũng gặp những người phóng xe máy như bay trên đường nữa. Tuy vậy, trong những lúc vội vã bấn loạn, chỉ cần chậm lại, hít một hơi sâu và nhìn lên bầu trời xanh thẳm, thời gian sẽ bắt đầu giãn ra như dây thun, kim đồng hồ di chuyển từ tốn hơn giúp bạn tách dần khỏi hiện tại rối bời. Một con rùa hoàn toàn khỏe mạnh, sống lâu và không bị stress bao giờ.
Sloth Đầu Đàn
