Đối với những ai di chuyển bằng các phương tiện hai bánh, việc “chặt hẻm” không quá xa lạ. Hẻm nhỏ giúp mọi người tránh kẹt xe giờ tan tầm, đôi khi lại là con đường tắt để tránh những con đường tắc. Thỉnh thoảng, nếu không thông thuộc địa hình, bạn cũng có thể mắc kẹt giữa mê cung cung ngoằn ngoèo rắc rồi tỏa đi khắp nơi.
Bên trong mỗi con hẻm là một thế giới khác, không quy luật, không phương hướng nhưng chứa đựng nhiều thứ sống động nhất của cuộc sống bình thường đô thị. Nếu có dịp thảnh thơi khám phá, bạn sẽ thấy hẻm thật sự mang những nét thú vị khác hẳn đường phố rộng lớn bên ngoài.
Từ xưa, hẻm đã là giải pháp hữu ích để con người có thể tận dụng tối đa diện tích xây dựng, vươn tới mọi vùng đất sâu kín nhất trong lòng thành phố, tạo ra biết bao mái nhà cho những di dân từ khắp nơi hội tụ về làm ăn sinh sống. Bên trong hẻm, những hoạt động thương mại từ trung bình đến nhỏ lẻ có thể diễn ra bình thường thi vị, trong lúc kết nối giữa các khu dân cư với nhau, các tuyến đường sầm uất lúc bấy giờ.
Bây giờ Sài Gòn đã là thành phố năng động hiện đại nhất Việt Nam. Những tòa nhà cao tầng mọc lên san sát nhau, phố xá tấp nập, nhộn nhịp trải dọc theo đường lớn… Nhưng những con hẻm, nơi sự thay đổi diễn ra khiêm tốn, trầm lắng hơn, tạo nên sự đối lập thú vị. Nổi bật trong đó chính là nét đẹp mang tính cộng đồng tại đây.
Cộng đồng trong hẻm cùng nét đẹp đời sống sinh hoạt, văn hoá.
Khung cảnh trong hẻm nhộn nhịp theo cách khác bên ngoài, chỉ đơn giản đến từ đời sống sinh hoạt thường nhật của mọi người.
Nó gần như có đầy đủ mọi thứ: cửa hàng tạp hóa, quán ăn, quán cafe... dĩ nhiên luôn ở mức giá vừa phải. Mọi thứ dường như được mở ra chỉ để phục vụ cư dân xung quanh.
Không chỉ thế, hẻm còn tạo nên những cộng đồng ấm cúng dành cho người cao tuổi, những người thường ngồi cùng nhau tận hưởng bầu không khí trong lành bên ly cafe sớm. Hoặc quây quần thư giãn, chuyện trò sau buổi chiều làm việc mệt mỏi. Đặc biệt, những con hẻm cụt rất ít các phương tiện giao thông di chuyển qua lại, trở thành không gian sinh hoạt, chơi đùa cho đám trẻ con. Tất cả điều đó đã mang đến sắc màu tương phản với các khu mặt tiền náo nhiệt, nơi mọi thứ luôn diễn ra thật nhanh.
Rất nhiều khu hẻm ở Sài Gòn lại quy tụ những người cùng quê nhiều thế hệ cùng sinh sống, lập nghiệp. Họ quây quần sống thành cộng đồng nhỏ và hầu hết cùng làm chung một nghề. Có thể kể đến cộng đồng người dân Phú Yên chuyên vé số sâu trong con hẻm 214 Nguyễn Trãi, xóm dừa Bến Tre dưới chân cầu Bình Triệu, những con hẻm chuyên thu mua phế liệu dọc bờ sông An Lộc - Gò Vấp của người Thanh Hoá...
Cùng với đó còn có những con hẻm mang đậm sắc màu của các chủng tộc khác nhau như hẻm 158 Dương Bá Trạc với đại đa số là người Chăm, hẻm Hào Sỹ Phường quận 5 của người Hoa, hẻm 15A, 15B của người Nhật... Chính những điều này cũng góp phần mang đến sự đa dạng trong văn hoá, ẩm thực, sinh hoạt mà hiếm nơi nào trên thế giới có được.
Nét đặc trưng trong không gian hẻm
Thời điểm hiện tại, dù ít nhiều cũng bị ảnh hưởng bởi những tác động đến từ quá trình đô thị hoá, nhưng không gian trong hẻm vẫn mang đậm những bản sắc, dấu ấn của Sài Gòn.
Cuối tuần này hãy "chặt hẻm", không phải tránh kẹt xe hay tiết kiệm thời gian, mà để tận hưởng những trải nghiệm hấp dẫn, thú vị về không gian tưởng chừng như quá quen thuộc này. Chúc bạn một chuyến đi khám phá vui vẻ!
